Son Kilometre … Last Mile …

E-ticaretin temel üç süreci, siparişin müşteriden alınması, siparişin hazırlanması ve sipariş edilen malın tüketiciye teslim edilmesidir.

İkinci süreç, siparişin hazırlanması, müşterinin sipariş vermesiyle başlayan, depoda devam eden ve teslimat ile biten bir süreç olup malların depolanmasını ve siparişlerin toplanmasını, gerekli ise katma değerli hizmetlerin yapılmasını, paketlenmesini (gerekirse hediye paketi gibi özel paketleme) siparişin teslimata hazırlanmasını kapsar.

Üçüncü süreç, siparişin teslim edilmesi veya popüler ifade ile Son Kilometre Teslimat (Last Mile Delivery) ise siparişin tüketiciye teslim edilmesini kapsar. Bu üç sürecin ikisi yani siparişin hazırlanması ve tüketiciye teslim edilmesi, e-ticaret için lojistik faaliyetleri içerir ki bundan dolayı e-ticaretin %90’ının lojistik faaliyetleri içerdiği (e-ticaretin aslında lojistik olduğu) ve e-ticaretin performansının lojistiğin performansından olumlu veya olumsuz etkilediğini söylemek, çok yanlış olmaz.

E-ticaretin lojistik performansı ile direkt ilgili endişelerin ve şikayetlerin, maalesef, her sene bir önceki yıla göre önemli oranda artması, e-ticaret için yapılan mevcut lojistik uygulamaların, yetersiz olduğunu ve farklı lojistik çözümlerin gerektiğini göstermektedir. Bu endişelerin giderilmesi, sorunların önlenmesi, şikayetlerin olmaması, e-ticaretin daha kârlı olması ve ayrıca örneğin azami 2 saat içinde teslimat, ürün teslimatı kaynaklı sıfır çevre, hava, gürültü kirliliği olması, iadelerin anında değişimi, hasarların neredeyse sıfırlanması, sipariş değişikliklerine (teslimat yeri, teslimat zamanı, miktar, beden, renk vb.) anında cevap verilmesi, ‘‘Geldik Evde Yoktunuz’’ gibi bildirimlerin yapılmaması mevcut lojistik uygulamalar ile mümkün olabilir mi? Detaylı bilgi için “E-Ticaretin Lojistiği Kaynaklı Endişeler, Sorunlar ve Şikayetler İçin Çözüm” yazısı (1) okunabilir.

Müşteri, sipariş değişimlerine daha çabuk cevap verilmesini, daha kısa sürede teslimat yapılmasını, çevreye duyarlı lojistiğin olmasını ve iadelerin zahmetsiz yapılmasını istiyor. E-ticaret şirketleri, bu istekleri karşılamalıdır. Peki bu istekler, mevcut e-ticaret lojistiği uygulamaları ile karşılanabilir? Mevcut lojistik uygulamalar ve lojistik yapılanma, e-ticaretin lojistiği kaynaklı endişeleri gidermek, sorunları önlemek, şikayetlerin olmamasını sağlamak ve ayrıca müşterilerin “daha ucuz”, “daha kısa sürede”, “daha çevreci” isteklerine cevap verilebilmek için yeterli değildir. Detaylı bilgi için “E-Ticaretin Lojistiği Kaynaklı Endişeler, Sorunlar ve Şikayetler İçin Çözüm” yazısı okunabilir.

Türkiye’de olduğu gibi dünya genelinde de e-ticaret şirketleri ve kargo dağıtım şirketleri, sadece Son Kilometre Teslimat olarak tanımlanan “tekerin döndüğü” kısma odaklanarak çözümler bulmaya çalışıyor. Oysa yukarıda bahsedilen ikinci ve üçüncü sürecin bütününe bakılarak çözümler, geliştirilmeli ve uygulanmalıdır.

E-Ticaretin lojistiği ile ilgili endişeler, sorunlar, şikayetler ve istekler için farklı, radikal ve teknoloji odaklı çözümler geliştirilmeli ve uygulanmalıdır. Bu amaçla öncelikle e-ticaret lojistiğinde müşteriye teslimat için “merkezi” yapılanma yerine “müşteriye yakın olma” stratejisiyle “dağıtık” yapılanmaya geçilmelidir. Diğer bir ifade ile sipariş verilen ürünlerin lojistiği için tüketiciye teslim edilecek noktaya uzakta bulunan büyük metre kareli depolama alanları yerine müşteriye (tüketiciye) yakın, hatta yürüme mesafesinde, bulunan küçük depolama alanları kullanılabilir.

E-ticaretin lojistiği, mevcut durumda kullanılan tüketicilerden uzakta bulunan depolama alanları yerine tüketicilere 2 saatte teslimatı sağlayacak yakınlıkta mikro e-ticaret depoları ile yapabilir. Son Kilometre Depolama, sipariş verilmesini takiben teslimatın azami 2 saat içinde yapılmasını sağlayacak tüketiciye yakın mikro e-ticaret depolarının oluşturulması ve siparişlerin bunlardan dağıtılmasıdır. Son Kilometre Depolama, e-ticaret ürünleri için temel depolama hizmetlerine ilaveten katma değerli hizmetlerin de verilebileceği mikro e-ticaret depolarının müşterilere (tüketicilere) örneğin 2 saat içinde teslimatı yapacak şekilde konumlandırılmasıdır. Bu süre, ayrıca mobil depolarla dakikalar seviyesine indirilebilir. Detaylı bilgi için “Yeni Nesil E-Ticaret İçin Son Kilometre Depolama” yazısı (2) okunabilir. NOT: Son kilometre depolama terimi ve konsepti, ilk defa 3 Haziran 2021 yılında “Son kilometre depolama” makalesinde (3) belirtildi.

Tüketiciye yakın mikro e-ticaret depolarının oluşturulması, bunlardan dağıtımın yapılması ve bunların iade yönetim merkezi gibi çalışacak olan Son Kilometre Depolama, e-ticaret ile ilgili mevcut endişeleri gidermek, sorunları önlemek ve şikayetlerin olmamasını sağlamak için çözüm olabileceği gibi e-ticaret için dağıtımın ve iadelerin daha iyi, kolay ve yalın yönetilmesini sağlayabilir; e-ticaret müşterilerinin daha kısa süre ve daha çevreci isteği gerçekleşebilir.

Son Kilometre Depolama ile:

• Daha kısa sürede teslimat: Son Kilometre Depolama için kullanılacak olan mikro e-ticaret depolarının tüketicilere çok yakın olması sayesinde e-ticaret müşterilerinin “daha kısa sürede teslimat” isteği gerçekleşir (teslimat süresi, 2 saate inebilir ve hatta gerekirse müşteri kendisi alabilir). Detaylı bilgi için “E-Ticaret İçin Daha Hızlı ve Daha Kısa Sürede Teslimat” yazısı (4) okunabilir.
• Esneklik: Son Kilometre Depolama, sipariş değişikliği (teslimat yeri, teslimat zamanı, miktar, beden, renk vs.), hataların (eksik, hasarlı, yanlış ürün vs.) çözümü, iadelerin kolayca alınması (tüketici, yürüme mesafesindeki mikro e-ticaret depolarına kendisi getirebilir) ve tüketicinin evde olmaması sebebiyle teslimat (tüketici, yürüme mesafesindeki mikro e-ticaret depolarından kendisi alabilir veya tüketiciye en uygun esnek teslim zaman aralıkları belirlenebilir) için esneklik sağlar. Detaylı bilgi için “E-Ticaret İçin Daha Hızlı ve Daha Kısa Sürede Teslimat” yazısı okunabilir.
• Sosyal teslimat: E-ticaret lojistiğinin çevre ve dolayısıyla kentte yaşayanlar üzerindeki olumsuz etkisi, azalabilir. Tüketicilere çok yakın olan mikro e-ticaret depolardan bisiklet ve yürüyerek yapılacak dağıtım sayesinde ve gerekirse (istenirse) tüketicinin siparişini kendisinin alması veya tüketicinin iadelerini kendisinin getirmesi durumunda daha az araç hareketi olacağı için hava kirliliği, ses kirliliği, gürültü kirliği, trafik tıkanıklığı, trafik kazası azalabilir ve yayalar için daha fazla alan sağlanabilir. Detaylı bilgi için “E-Ticaretin Çevreye Etkisi” yazısı (5) okunabilir.
• Daha az CO2 salınımı: Son Kilometre Depolama için 250-500 m2 gibi küçük m2’li mikro e-ticaret depoların kullanılması ile 10.000-45.000 m2 gibi e-ticaret depolarının inşa edilmesine gerek kalmayacağı için inşaat yapımı aşamasındaki CO2 salınımı azalabilir. Detaylı bilgi için “E-Ticaretin Çevreye Etkisi” yazısı okunabilir.
• Daha az elektrik tüketimi: Büyük metre kareli e-ticaret depolarındaki forklift, konveyör, sorter gibi ekipmanlar, küçük m2’li mikro e-ticaret depolarında kullanılmayacağı için enerji tüketimi ve CO2 salınımına yol açan enerji tüketimi azalabilir. Detaylı bilgi için “E-Ticaretin Çevreye Etkisi” yazısı okunabilir.
• Daha az paketleme malzemesi: Mevcut e-ticaret lojistiği uygulamalarında ürünlerin uzun süre yolda olması ve farklı aktarma noktalarında elleçlenmesi nedeniyle hasarlanmaması için kullanılan e-ticaret koli kutular veya poşetler yerine Son Kilometre Depolamada ürünlerin sadece satış ambalajı ile teslim edilebilecek olması sayesinde ağaçların kesilmesi önlenebilir ve plastik poşet kaynaklı çevre kirliliği olmayabilir. Detaylı bilgi için “E-Ticaretin Çevreye Etkisi” yazısı okunabilir.
• İadelere çözüm: Son Kilometre Depolama için kullanılacak mikro e-ticaret depolarının tüketicilere çok yakın olması, iadelerin daha iyi, kolay ve yalın yönetilmesini sağlayabilir ve iadelerin toplanması sürecini sonlandırarak (tüketici, gerekirse yürüme mesafesindeki mikro e-ticaret depolarına kendisi getirebilir) e-ticaret ürünlerinin dağıtımı kaynaklı CO2 salınımını, gürültü kirliliğini ve trafik yoğunluğunu azaltabilir. Son Kilometre Depolama, iade sürecini basitleştirerek iadeler için zahmetsiz ve hızlı çözüm olabilir. Tüketici, isterse, iade etmek istediği ürünü yürüme mesafesindeki mikro e-ticaret deposuna kendisi getirebilir ve ürün, burada uzmanlar tarafından kontrol edilir ve anında değişim sağlanabilir. Detaylı bilgi için “E-Ticarette İadeler” yazısı (6) okunabilir.
• Daha düşük maliyetli ürünler: Ürün maliyetleri, Son Kilometre Depolama ile düşürülebilir. Örneğin mevcut e-ticaret lojistiğinin sürecinin kısalması ve bu süreçlerdeki maliyetin azalması sayesinde Sipariş Çevrim süresi kısalabilir ve bununla ilgili maliyet azalabilir; ürünlerin uzun süre yolda olması ve farklı aktarma noktalarında elleçlenmesi nedeniyle hasarlanmaması için kullanılan e-ticaret koli kutular veya poşetler yerine ürünlerin sadece satış ambalajı ile teslim edilebilecek olması sayesinde paketleme maliyeti düşebilir; lojistik sürecinin kısalması ve özellikle kargo aktarmanın kalkması sonucunda ürünlerin hareket süresi ve mesafesini kısaltacağı için gecikme, hasar, kaybolma gibi riskiler ve bu risklerle ilgili maliyetler sıfırlanabilir; mesafesi ve süresi kısalan ürün hareketindeki israfların ortadan kaldırılması ile Sipariş Çevrim süreci, yalınlaşabilir; envanter taşıma maliyetinin azalması ile sipariş verilmesinden itibaren siparişin teslimine kadar bütün sürecin toplam maliyetinin düşebilir.
• “Evde Geldik Yoktuk” olmaması: Kapıya ‘‘Geldik Evde Yoktunuz’’ notu bırakılması yerine müşterinin talep ettiği saatte veya yere teslimat yapılabilir ve hatta tüketici, isterse yürüme mesafesindeki mikro e-ticaret depolarından kendisi gelip alabilir.
• Lojistik risklerin azalması (sıfırlanması): Lojistik sürecinin kısalması ve özellikle kargo aktarmanın kalkması sonucunda ürünlerin hareket süresi ve mesafesini kısaltacağı için gecikme, hasar, kaybolma gibi riskiler ve bu risklerle ilgili maliyetler sıfırlanabilir.
• Yeni satış fırsatları: 2 saatte teslimat ve zahmetsiz hızlı iade ile “web sitesi ziyaretinin satışa dönme oranını” yükselterek veya geç teslimat, esnek adres teslimatı olmaması gibi lojistik performans ve altyapı kaynaklı “Sepet Terk Oranı (Cart Abandonment Rate)” azaltarak ve ayrıca bölgesel pazarlama, etkinliklerde satış (şehre maça gelenlere…), Livestream Shopping için lojistik çözüm olarak e-ticaret satışlarının artmasını sağlayabilir.
• Herkes için E-ticaret yapabilme imkânı: E-ticaret yapmak isteyen şahıslar, mikro ölçekli şirketler, küçük ölçekli şirketler, lojistik yetkinliğe sahip olabilir.

E-Ticaretin lojistiği ile ilgili endişeler, sorunlar, şikayetler ve istekler için farklı, radikal ve teknoloji odaklı çözümler geliştirilmeli ve uygulanmalıdır. Son Kilometre Depolama, artık e-ticaret lojistiğinde ürünlerin müşteriye teslimatında günümüzde çok önem kazanmaktadır.

(1) https://deportak.com/e-ticaretin-lojistigi-kaynakli-endiseler-sorunlar-ve-sikayetler-icin-cozum/

(2) https://deportak.com/yeni-nesil-e-ticaret-icin-son-kilometre-depolama/

(3) https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/son-kilometre-depolama/623414

(4) https://deportak.com/e-ticaret-icin-daha-hizli-ve-daha-kisa-surede-teslimat/

(5) https://deportak.com/e-ticaretin-cevreye-etkisi/

(6)  https://deportak.com/e-ticarette-iadeler/