Güzel Güzel “Robotları” Konuşurken Bu “İnsan” Nereden Çıktı!
Tedarik zincirinde özellikle üretim ve lojistik süreçlerinde “robotlar” konuşulurken tedarik zincirini esastan etkileyebilecek “insan” odaklı uygulamalar ve yasal düzenlemeler de gündeme geliyor.
Çalışanların iş ortamındaki “insani haklarının” geliştirilmesi ve korunması amacıyla “İş ve İnsan Hakları İçin Temel Prensipler” (1), 16.06. 2011 tarihinde Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonunca imzalandı.
Dünya genelindeki tedarikçileri kaynaklı çalışanların “insan hakları” ile ilgili sorunlardan dolayı Fransız şirketlerinin de sorumlu tutulacağı “Loi de Vigilance (The Duty of Vigilance)” Yasası (2), 27.03.2017 tarihinde yürürlüğe girdi.
Alman Federal Hükümetini oluşturan 3 Parti, dünya genelindeki tedarikçileri kaynaklı çalışanların “insan hakları” ile ilgili örneğin “çocuk işçi çalıştırılması”, “insanların zorla çalıştırılması”, “çalışanlara adil ücret ödenmemesi”, “uluslararası sözleşmelerle tanımlanan çevre ve çalışma kurallarına uyulmaması” gibi sorunlardan dolayı 01.01.2023 tarihinden itibaren Alman şirketlerinin de sorumlu tutulacağı “Tedarik Zinciri Yasası” (3) için çalışmaların tamamlandığını ve bu Yasanın, yaza kadar çıkarılacağını 12.02.2021 tarihinde duyurdu.
Avusturya, Finlandiya, Lüksemburg, Hollanda ve Norveç, özellikle çocuk işçiliğin ve zorla çalıştırılmanın önlenmesini kapsayacak benzer yasaların hazırlığı içinde olup Belçika, Danimarka, İrlanda, İtalya, İspanya, İsveç, İsviçre ve İngiltere’de buna yönelik “sivil inisiyatif” girişimleri yoğunlaşmaktadır. (4)
Çalışanların “insan hakları” için Avrupa genelinde ülke bazlı yasal düzenlemeler yapılırken ve sivil inisiyatifler, yoğun şekilde uğraşırken AB politikalarının uygulanmasından sorumlu Avrupa Komisyonu, “çalışanların refahını, üretimin merkezine koyan” ve “insan ve dünya refahı odaklı dijital gelişmeyi hedefleyen” Endüstri 5.0’ı (5) 2021 yılının hemen başında tanıttı.
Öte yandan ABD Hükümeti, biraz da Çin ile ticaret savaşı ve kısmen dünya liderliğinin kaybetmek istememenin etkisiyle, Çin’in Uygur Otonom Bölgesinde “insanların zorla çalıştırılması” sebebiyle “Uygur Zorla Çalıştırmayı Önleme Yasasını” (6) 22.09.2020 tarihinde Kongre’den geçirdi ve daha sonra bu Bölgede üretilen pamuklu ürünlerine ve domates ürünlerine ABD limanlarında el konulacağı talimatını (7) 13.01.2021 tarihinde yayınladı.
AB, “insan hakları” ve “zorla çalıştırma” uygulamalarını iyileştirmesi karşılığında Çin ile “EU-China Comprehensive Agreement on Investment” için görüşmeler (8) yapıldığını 30.12.2020 tarihinde ve bu amaçla Prensip Anlaşmasına (9) varıldığını 22 Ocak 2021 tarihinde duyurdu.
Robotları en fazla kullanacak olan yukarıdaki ülkeler, robotları kullanarak “insan” ile ilgili zorlukları ve maliyetleri azaltmak ve hatta sıfırlamak yerine niçin “insan” odaklı düzenlemeler yapmaya çalışıyor?
Acaba robotları en fazla kullanacak olan bu ülkeler, sanki kafaları karıştırmak ister gibi “cambaza bak mı?” (10) diyor veya “sağ gösterip sol vurmaya” çalışıyor olabilir mi?
Yazımı tamamen “duygusal” bir bilgi ile bitirmek istiyorum. İnsanların %79’u, markaların kıyafetlerinin tedarik zincirindeki çalışanlara “adil ücret verilir” bilgisi vermesini ve %54’ü ise bunu sağlamayan markları satın almaktan vazgeçebileceğini söylüyor. (11)
Saygılarımla
(1) The UN Guiding Principles on Business and Human Rights https://www.unglobalcompact.org/library/1461 ve https://www.ohchr.org/documents/publications/guidingprinciplesbusinesshr_en.pdf
(2) https://www.cfdt.fr/portail/vos-droits/droits-fondamentaux-et-protection-des-salaries/devoir-de-vigilance/devoir-de-vigilance-le-point-sur-la-recente-loi-srv2_1139428#:~:text=La%20loi%20n%C2%B0%202017,ordre%20ou%20par%20leurs%20filiales.
(3) Tedarik Zinciri Yasa Tasarısı (Supply Chain Due Diligence Act) https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyeyi-de-etkileyecek-tedarik-zinciri-yasas%C4%B1-yolda/a-56593688
(4) Human Rights and Environmental Due Diligence (HREDD) laws and proposals in Europe https://corporatejustice.org/eccj-publications/16858-mapping-mandatory-hredd-legislative-progress-in-europe-map-and-comparative-analysis-december-2020
(6) https://www.congress.gov/bill/116th-congress/house-bill/6210
(8) https://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=2233
(9) https://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=2237
(10) https://www.o2lc.com/endustri-4-0-ve-yapay-zeka-cambaza-bak-mi/
(11) http://changingmarkets.org/wp-content/uploads/2019/01/UK_SUSFASHION_PR_FINAL.pdf
Bir Yorum Yazın